اکثر افراد با شنیدن کلمه فضای سبز منطقه ای نسبتا بزرگ که با انواع گونه های گیاهی، درخت، درختچه، چمن پوشیده شده باشد را در ذهن خود ترسیم می کنند و اما منظور از فضای سبزی شهری، بافت گیاهی و سبزی است که در مناطق شهری و مسکونی از جمله تهران اجرا شده اند.
طراحی فضای سبز در تهران برای مسئولان کار آسانی نیست. برخی از طراحان فضای سبز خودآموز هستند، اما بیشتر آنها دوره هایی را در یک کالج ، دانشگاه گذرانده اند. به عبارت دیگر، شما نمی توانید یک روز ناگهان بیدار شوید و تصمیم بگیرید که خود را طراح فضای سبز بنامید.
طراحی فضای سبز ، یک تخصصی حرفهای است که مواردی هم چون تحلیل، برنامه ریزی، طراحی، مدیریت و نظارت بر محیطهای طبیعی و انسان ساخت را دربر میگیرد. متخصصان رشته طراحی فضای سبز در همکاری با سایر متخصصین از جمله معماری، برنامه ریزی شهری و مهندسی عمران میتوانند ایفا کننده نقش مهمی در حمایت از محیط زیست باشند و این کار را با طراحی و اجرای پروژههایی به منظور بر آوردن نیازهای انسانی و زیست محیطی انجام میدهند.
اکثر طراحان فضای سبز یا باغ باید در مورد انواع گونه های گیاهی، باغ ها و غیره اطلاعات کافی داشته باشند تا توانایی تشخیص اینکه با توجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی در شهر تهران، چه درختان و گیاهان زینتی برای طراحی فضای سبز تهران دوام بیشتری داشته و مناسب تر است.
آن ها در گام اول طراحی فضای سبز باید پاسخ سوالاتی نظیر اینکه فضا برای چیست ؟ چه ویژگی های باید داشته باشد؟ چه کسانی قرار است از این فضا استفاده کنند؟ و غیره را بدانند.
موضوعاتی که جهت طراحی و اجرای فضای سبز باید در نظر گرفته شود نظیر آب و هوا و ریز اقلیم ها ،توپوگرافی و جهت گیری ، زهکشی و شارژ آبهای زیرزمینی. کدهای شهرداری و ایجاد منابع؛ خاک و آبیاری؛ دسترسی و گردش انسان و وسایل نقلیه. امکانات تفریحی (یعنی ورزش و آب)؛ مبلمان و روشنایی؛ گیاه شناسی زیستگاه گیاهان بومی هنگام حضور؛ ایمنی و امنیت اموال؛ جزئیات ساخت و ساز و سایر ملاحظات قابل اندازه گیری
در برنامه ریزی های که برای طراحی فضای سبز تهران انجام می گیرد به موضوعات نظیر نحوه ارتقاء ورزش شهری و تطبیق آن با چشم انداز شهر و اجرای فضای سبز توجه می گردد.
شکوفایی در ورزش های شهری بر همه جوامع تأثیر می گذارد و به این معنی است که باید برنامه ریزی شهر برای ترویج این عمل که برای سلامتی مفید است سازگار باشد.
همانطور که مشهود است در شهر تهران تمامی فضاهای سبز و مناظر و پارک ها علاوه بر زیبا سازی شهر و کاهش آلودگی و ایجاد محیطی تفریحی برای اقشار مختلف ، با هدف گسترش فرهنگ ورزش شهری نیز بوده است.
معمولا در تمامی فضای سبز تعبیه شده در شهر تهران، قسمتی را با وسایل ورزشی تجهیز کرده اند تا امکانات ورزشی در دسترس عموم افراد قرار گیرد.
تقیسم بندی فضای سبز شهری از لحاظ نوع مالکیت
1) فضای سبز عمومی : این فضا در مجموعههای مسکونی تاثیر بسیار زیادی در تامین سلامت روحی انسان خواهد داشت. ایجاد فضای باز عمومی زمانی کیفیت خود را نشان میدهد که باعث حضور مردم در آن فضا باشد و شامل محوطه میان بلوکها، بام، حیاط خلوت و حیاط میشود.
2) فضای سبز نیمهخصوصی : به بخشی از فضای سبز گفته میشود که تحت مالکیت مراکز آموزشی، نظامی، بهداشتی، نهادهای اداری، سازمانها و غیره قرار دارند. فضای سبز نیمهخصوصی فقط برای مراجعین یا کارکنان همان سازمانها قابلاستفاده بوده اما بهنوعی جز فضای سبز شهری نیز محسوب میگردند.
3) فضای سبز خیابانی : فضای سبز خیابانی به بخشی از پیادهروها، میدانها، حاشیه بزرگراهها و… اطلاق میشود که به لطف استفاده از پوشش گیاهی میتوانند تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی هوا، افزایش زیبایی و جلوه شهری و… داشته باشند.
4) فضای سبزخصوصی : همانطور که از نام آن پیداست چنین فضاهایی فاقد کاربری عمومی بوده و تنها مالکین و افراد مورد تاییدشان میتوانند از آنها استفاده نمایند. سادهترین مثال برای چنین مکانهایی باغچهای است که بهطور معمول در خانه اغلب افراد وجود داشته که به همین دلیل بخش بزرگی از فضای سبز شهری را تشکیل میدهند.